Ολοκλήρωση της μελέτης επισκόπησης των περιοχών του Δικτύου Emerald της Μολδαβίας σύμφωνα με τα κριτήρια της Σύμβασης της Βέρνης και των Οδηγιών για τη Φύση της ΕΕ.
Πραγματοποιώντας σημαντικά βήματα προς την προώθηση της διατήρησης της φύσης και της περιβαλλοντικής πολιτικής, οι φορείς που συμμετέχουν στο έργο LIFE RENATA, ολοκλήρωσαν τη μελέτη επισκόπησης του Δικτύου Emerald της Μολδαβίας, υποστηρίζοντας την ευθυγράμμισή του με τη Σύμβαση της Βέρνης αλλά και τα πρότυπα της ΕΕ.
Το Δίκτυο Emerald είναι μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία που στοχεύει στη διατήρηση κρίσιμων οικοτόπων και ειδών. Η Δημοκρατία της Μολδαβίας διαθέτει 61 εγκεκριμένες περιοχές του Δικτύου Emerald, οι οποίες καλύπτουν έκταση 2.744,6 km², δηλαδή το 8,1% της συνολικής έκτασης της χώρας. Το Δίκτυο Emerald στη Μολδαβία δημιουργήθηκε για την προστασία και διατήρηση 27 τύπων οικοτόπων και 161 ειδών (12 φυτά, 25 ασπόνδυλα, 3 αμφίβια, 3 ερπετά, 19 ψάρια, 13 θηλαστικών και 86 πτηνά), των παραρτημάτων της Σύμβασης της Βέρνης. Ωστόσο, η πιο πρόσφατη βιογεωγραφική αξιολόγηση κατέδειξε ότι η επάρκεια του δικτύου Emerald για τη διατήρηση οικοτόπων και ειδών της Σύμβασης της Βέρνης, είναι ακόμη σχετικά χαμηλή (24,1%).
Παρά την αύξηση του αριθμού των περιοχών Emerald μεταξύ 2016 και 2019, η συνολική έκταση των περιοχών μειώθηκε κατά 3%, αφήνοντας τη χώρα με σχετικά χαμηλή εθνική κάλυψη 8,1%. Αντίθετα, στις περισσότερες χώρες του Δικτύου Emerald, η κάλυψη των περιοχών επεκτάθηκε. Αυτή η στασιμότητα, σε συνδυασμό με τον σχετικά χαμηλό δείκτη επάρκειας καθιστά αναγκαία δύο πράγματα: α) την επανεξέταση με σκοπό την επέκταση των υφιστάμενων περιοχών ή και τον καθορισμό νέων περιοχών για την κάλυψη των οικοτόπων και των ενδιαιτημάτων ειδών που δεν προστατεύονται επαρκώς από το δίκτυο και β) την επικαιροποίηση της βάσης περιγραφικών δεδομένων Emerald, η τελευταία επικαιροποίηση της οποίας φαίνεται να έχει γίνει το 2017.
Η πρόσφατη ανάλυση που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του έργου LIFE RENATA εστιάζει στη λεπτομερή αξιολόγηση του Δικτύου Emerald στη Μολδαβία, εξετάζοντας την υφιστάμενη κατάσταση, αλλά τις προκλήσεις και τις προοπτικές του δικτύου. Μέσα από μια πολύπλευρη προσέγγιση, παρουσιάζεται η ιστορική εξέλιξη του δικτύου στη χώρα, συμπεριλαμβανομένων των αρχικών βημάτων, των χρονοδιαγραμμάτων και των χαρτών που αποτυπώνουν την πρόοδο.
Πέρα από τα δεδομένα του δικτύου των περιοχών Emerald, η ανάλυση περιλαμβάνει επίσης την καταγραφή και επικαιροποίηση δεδομένων που αφορούν τόσο τις εθνικά προστατευόμενες περιοχές όσο και τις διεθνώς αναγνωρισμένες, όπως οι περιοχές Ramsar, τα αποθέματα βιόσφαιρας της UNESCO και άλλες σημαντικές περιοχές διατήρησης (IBAs, KBAs, HCVFs). Επιπλέον, εντοπίστηκαν ασυμβατότητες; και σφάλματα στα δεδομένα, οι οποίες εντοπίσθηκαν μέσω μεθοδικών ελέγχων και διορθώθηκαν από την επιστημονική ομάδα του έργου.
Ένα κρίσιμο μέρος της ανάλυσης αφορά την εξέταση της χωρικής επικάλυψης μεταξύ των περιοχών Emerald και άλλων προστατευόμενων περιοχών. Αυτή η προσέγγιση αποκαλύπτει την έκταση στην οποία η Μολδαβία αξιοποιεί τις εθνικές της προστατευόμενες περιοχές και εντοπίζει περιοχές που απαιτούν διορθώσεις στα όρια ή τροποποιήσεις και επεκτάσεις για τη βελτίωση του δικτύου.
Αξιολογήθηκε επίσης η επάρκεια των υφιστάμενων σχεδίων διαχείρισης, καθώς και ο βαθμός στον οποίο τα σχέδια αυτά συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της Σύμβασης της Βέρνης και των Οδηγιών της ΕΕ για τη Φύση. Η έρευνα επικεντρώθηκε επίσης στη διατήρηση των ειδών και των οικοτόπων ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, αναδεικνύοντας τα κενά που πρέπει να καλυφθούν για να ενισχυθεί η προστασία τους.
Η μελέτη καταλήγει σε προτάσεις των επόμενων βημάτων για την επικαιροποίηση του δικτύου, την ενίσχυση της διατήρησης της βιοποικιλότητας και τη μετάβαση στις προδιαγραφές του δικτύου Natura 2000. Τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας θα αποτελέσουν τη βάση για την επόμενη φάση του έργου, ενισχύοντας την περιβαλλοντική προστασία στη Μολδαβία και τη συμμόρφωση της χώρας με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Το έργο LIFE RENATA θέτει τις βάσεις για την αναθεώρηση του Δικτύου Emerald, στοχεύοντας στην αύξηση του Δείκτη Επάρκειας (SI) και στη βελτίωση της διατήρησης της βιοποικιλότητας. Η δημιουργία ενός αποθετηρίου γνώσεων και μιας GIS βάσης χωρικών δεδομένων θα ενισχύσει τις προσπάθειες της χώρας να ευθυγραμμιστεί με τα πρότυπα του Natura 2000, προσφέροντας ένα βιώσιμο μέλλον για τη φυσική κληρονομιά της Μολδαβίας.
Συγχρηματοδοτούμενο από το Πρόγραμμα LIFE, το έργο Life Renata έχει ως στόχο την ευθυγράμμιση της διαχείρισης του Δικτύου Emerald της Μολδαβίας με τα πρότυπα Natura 2000 της ΕΕ. Συντονίζεται από τη Lever Α.Ε. και αναμένεται να αποφέρει σημαντικά περιβαλλοντικά αποτελέσματα μέχρι τον Ιανουάριο του 2026.
